Ndërtesat mbi 50 vjeçare në vend si duket, vihen në vijën e parë të restaurimeve ose me e keqja, prishja e tyre sipas vlerësimit të auditimit teknik, ku i nënshtrohen ekspertizave për të parë gjendjen e tyre.
Gjithçka përcakton qeveria në një të rënë lapsi, sipas një projekt-vendimi i hartuar nga ministria e Infrastrukturës dhe Energjetikës.
Konkretisht në dokument thuhet: “Për kontrollin dhe disiplinimin e punimeve të ndërtimit”, por gjithsesi në asnjë nen të këtij ligji nuk parashikohet një proces i tillë.
Thënë në këtë mënyrë, roli i pronarëve për vendimin e objekteve të tyre për prishje apo restaurim aneksohet duke mos u marrë në konsideratë dhe vënë në veprim vendimi qeverisë sipas projektvendimit nga vëzhgimi teknik i auditimit.
Ndërkohë që, auditimi teknik do i vihet në dispozicion Institutit të Ndërtimit për kryerjen e oponencës.
“Instituti i Ndërtimit me kryerjen e oponencës jep mendimin e tij, i cili mbizotëron mbi aktauditimin teknik dhe zbatohet nga njësitë e vetëqeverisjes vendore ose autoritetet përgjegjëse. Pas kryerjes së oponencës dhe analizimit ekonomiko-financiar mbi mundësinë më optimale për të riparuar apo prodhuar dhe rindërtuar objektin, Instituti i Ndërtimit informon ministrinë që ka në përgjegjësinë e saj fushën e ndërtimit apo bashkinë nën juridiksionin e të cilit ndodhet territori ku ngrihet objekti, mbi konkluzionin e arritur”, – vijohet më tej.
Ky vendim specifikon qartë rolin e Institutit të ndërtimit, pasi veprohet referuar vendimit të tyre për prishjen e objektit, në vlerësim specifik për restaurim nëse financat janë të barasvlershme apo më të larta se vlera e ndërtimit.
“Për kryerjen e prishjes, riparimit ose ndërtimit të objekteve, nga nisja e këtyre proceseve, deri në procesin përfundimtar të certifikimit të punimeve, institucionet përgjegjëse zbatojnë procedurën dhe rregullat sipas legjislacionit në fuqi”, – vijon dokumenti.
Këtu lë të qartë, pasi bën me dije se janë institucionet përkatëse ato të cilat japin vendimin për restaurim apo prishje objekti, pa marrë në konsideratë rolin dhe dakordsinë e pronarit mbi vendimin ndaj pronës dhe truallit të tij.
Kujtojmë se kemi të bëjmë më të njëjtin fenomen që u veprua me të njëjtin vendim për godinat e prekura nga tërmeti i nëntorit të vitit 2019, ku shumë pronarë akuzuan qeverinë për marrjen e pronës pa të drejtë dhe pa lejen e tyre.