Shtatë shtete amerikane që lagen nga lumi i Kolorados arritën marrëveshje të hënën për të ulur konsumin dhe për të ndihmuar në shpëtimin e një lumi që siguron ujë të pijshëm për 40 milionë njerëz dhe ujitje për disa nga tokat bujqësore më të bollshme të vendit.
Arizona, Kalifornia dhe Nevada do të reduktojnë konsumin me 3.7 miliardë metra kub deri në fund të vitit 2026, një shumë e barabartë me 13% të ndarjes së tyre të lumenjve, sipas një marrëveshjeje të ndërmjetësuar dhe shpallur nga administrata Biden .
Gjëndja afatgjatë e lumit është kritik për të gjithë rajonin, veçanërisht për ekonomitë e qyteteve të mëdha si Los Angeles, Las Vegas dhe Phoenix, dhe industrinë bujqësore.
Marrëveshja e së hënës fshin një pengesë të madhe për arritjen e një plani tre-vjeçar për shpërndarjen e ujit duke filluar nga viti 2024. Pa një marrëveshje, qeveria federale mund të ishte detyruar të impononte shkurtime, duke provokuar me gjasë një stuhi padish.
“Hidrologjia e këtij viti ishte me të vërtetë e rëndësishme, dhe jo vetëm shirat në Kaliforni,” tha Estevan Lopez, nënshkruesi i marrëveshjes nga Neë Mexico si komisioner i shtetit për kompaktin e lumit. “Kjo e bëri të mundur këtë, së bashku me financimin nga IRA.”
Tani shtatë shtetet duhet të kthehen në punë për një marrëveshje afatgjatë ka shumë të ngjarë për 20 vjet duke filluar nga viti 2027, e cila duhet të arrihet pa qenë në gjendje të llogarisim në vitet me shi ose një përmbytje, dhe me efektet e ndryshimeve klimatike të afërta.
“Ka gjëra dukshëm më të vështira në të ardhmen që do të duhet të bien dakord,” tha John Entsminger, përfaqësuesi i Nevada.
Gjëndja e lumit Kolorado ka qenë prej kohësh problematik pasi u ra dakord pas një periudhe zakonisht të lagësht, duke i mashtruar nënshkruesit që të besonin se më shumë ujë ishte në dispozicion për ta.
Lumi është tendosur më tej nga rritja e shpejtë e popullsisë dhe, në këtë shekull, një thatësirë historike që – deri në shirat e këtij viti – kërcënoi të kullonte nivelet e rezervuarëve nën valvulat e marrjes që japin ujë në rrjedhën e poshtme dhe ndërprenë prodhimin hidroelektrik.
Entsminger tha se zyrtarët tani e pranojnë se do të ketë më pak ujë të lumit Kolorado në shekullin e 21-të sesa në shekullin e 20-të.
Por ai përmendi Las Vegasin, i cili ka parë rritjen e popullsisë me 800,000 njerëz që nga viti 2002, ndërsa ka ulur konsumin e lumit Kolorado me 31%, si një shembull se si të rritet në mes të mungesës.
Ndonëse e rëndësishme, marrëveshja lë jashtë dy përdorues të mëdhenj të lumenjve: Meksikën dhe fiset indigjene amerikane.
